ՋԱՎԱԽՔՈՒՄ ՈՒՌԻՆԵՐԸ ՉԵՆ ԼԱԼԻՍ

Երբ «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի մի քանի սովորողների և դասավանդողների հետ ուղևորվեցի Ջավախք, չէի էլ կարող պատկերացնել, թե տեսողական ընկալիչներս ինչ պատվի կարժանանան  Ախլցխայում։

Նախ սկսեմ նրանից, որ Ջավախք ուղևորված առաջին օրը Ռաբաթ ամրոցը տեսա գիշերով և ինձ թվաց, թե այնտեղ՝ հեռվում, «Տասներկու պարող արքայադուստրերը»  մուլտֆիլմի դղյակն է լույսերի մեջ։  Այդ պահին սրտումս ավտոբուսից դուրս թռչելու և դեպի դղյակը վազելու անհագ ցանկություն առաջացավ։

Ցանկանում էի վազել այնտեղ և անվերջ պարել, ինչպես արքայադուստրերն էին պարում մուլտֆիլմում։ Անկեղծ ասած՝ այդ ժամանակ դեռ չգիտեի, որ հաջորդ օրը ամրոցը կկարողանամ ներսից տեսնել, բայց ընկեր Հասմիկն ասաց, որ պատրաստվում ենք այցելել նաև այնտեղ։ Ես սկսեցի անհամբեր սպասել հաջորդ օրվան։
Ահա և եկավ այդքան երկար սպասված ժամանակը, և  ներս մտա ամրոցի դարպասներից։ Այդ ժամանակ մի քանի ժամով սավառնեցի դեպի իմ երազանքների աշխարհը։ Ի՜նչ շքեղություն, ի՜նչ գեղեցկություն։ Տեսողական զգայարաններս սկսեցին փայլել դղյակի շլացնող փայլից և սկսեցի արագ ուսումնասիրել ամրոցը, որպեսզի ոչ մի անկյուն անգամ բաց չթողնեմ։ Բառերով անհնար է նկարագրել այդ գեղեցկությունը։

Երբ տեսա այդ սպիտակ սյուները՝ տեղակայված սպիտակ մարմարի վրա…,  հրա՜շք։ Ամեն անգամ նմանատիպ վայրեր հեռուստացույցով տեսնելիս երազում էի գոնե մեկ րոպեով այնտեղ հայտնվել։ Ահա՝ վաղեմի երազանքս էլ իրականացավ։ Հետո տեսա մի փոքրիկ շատրվան։ Շատրվանը, չնայած  այդքան էլ մեծ ու շքեղ չէր, այնուամենայնիվ  չափազանց յուրահատուկ և գեղեցիկ էր։ Շատրվանի ջրերը խաղում էին քամու հետ, և այդ տեսարանը պարզապես չքնաղ էր։

Հաջորդ բանը, որ ինձ հիացրեց ամրոցի պարտեզն էր։ Ընդարձակ և կանաչ, պարզապես հիասքանչ էր։ Պարտեզում մի քանի ուռենիներ կային։ Հիշեցի այն լեգենդը ուռիների մասին, թե իբր նրանք լալիս են։ Գուցե ուռենիները հիմնականում լալիս են, բայց ո՛չ սրանք։ Ես տեսա, որ այս ուռենիները ոչ միայն չէին լալիս, այլև ժպտում էին ինձ և անդադար պարում  ինձ համար։ Մենք հասցրինք ընկերանալ։ Ես միշտ կհիշեմ նրանց ու նրանց հիասքանչ պարը և համոզված եմ՝ նրանք էլ ինձ կհիշեն։
Ռաբաթը կարծես մի փոքրիկ պատկեր լիներ՝ պոկված իմ երազների աշխարհից։

ԱՆՄՈՌԱՆԱԼԻ ՃԱՄՓՈՐԴՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՇԻ ԳՅՈՒՂՈՒՄ

Հունիսի 4-ի ճամբարային օրը նշանավորվեց նրանով, որ մի խումբ սեբաստացիներ  ուղևորվեցին Ուշի գյուղում գտնվող «Կենտավր» հիպոթերապիայի կենտրոն։ Դա միակ մասնագիտացված հիպոթերապիայի կենտրոնն է Հայաստանում։ Կենտրոնի հիմնադիր-տնօրենը Հասմիկ Հովհաննիսյանն է։ Այնտեղ հենաշարժողական համակարգի և մտավոր զարգացման հետ ամենատարբեր խնդիրներ ունեցող երեխաների հետ  զբաղվում են հիպոթերապիայով։

Նաև գնում են այն մարդիկ, ովքեր ցանկանում են պարզապես ձի քշել սովորել։ Մենք նույնպես միսթր Յուրայի և Ռինա Շագինյանի ուղեկցությամբ գնացինք այդ կենտրոն, որպեսզի ձի քշել սովորենք։ Ոչ այնքան երկար ճանապարհից հետո հասանք«Կենտավր»։ Այդ բուժիչ ձիերի կենտրոնը Ուշի գյուղի ամենաբարձր տեղանքում է. միանգամից իրենց վայրի գեղեցկությամբ մեր աչքերը շոյեցին դաշտային ծաղիկները ու հեռվում իրենց խաղաղ հանդարտությամբ արածող ձիերը, մեր ականջները զգացին թումանյանական  լեզվով ասած «մարդահաչ» տվող շների ներկայությունը, մեր թոքերը սկսեցին ագահորեն կլանել մեզ համար անսովոր մաքուր օդը: Մենք բնության մեջ էինք: Հաջորդ պահին իրենց պոչերը խաղացնելով մեզ մոտեցան տարբեր ցեղատեսակների, տարբեր չափսերի ու գույների շնիկներ և շներ: Նրանք մեզ ողջունելու եկան: Ափսոս, որ մեզնից մի քանիսը վախենում էին այդ մարդամոտ շներից և աշխատողներին խնդրեցինք, որպեսզի նրանց հեռացնեն մեզնից: Հետաքրքիր է, գնում ենք դեպի բնություն և ուզում ենք բնությունը հեռացնենք մեզնից:
 
Ինչևէ, մենք ձիերի համար էինք գնացել այնտեղ: Եվ ահա մեզ են մոտեցնում արդեն թամբած մի շագանակագույն ու մի սպիտակ ձի: Բնությոն դու կատարյալ ես հենց միայն ձիերով... Հետաքրքիր իրավիճակ էր: Մեզնից ոչ ոք նախկինում ձի չէր նստել: Բոլորս էլ ուզում էինք նստել, բայց՝  երկրորդը: Ոչ ոք չէր ուզում առաջինը լինել: Այնուամենայնիվ, առանձնացան մեզնից ամենահամարձակները՝ Նինա Հովհաննիսյանը և եղբայրս՝ Ալեք Հակոբյանը: Դրանից հետո արդեն բոլորս էլ քաջալերվեցինք ու վայելեցինք առաջին անգամ ձի քշելու հաճույքը: Աննկարագրելի են այն վայրկյանները, երբ բնության գրկում ձիու սանձերը վերցնում ես ձեռքդ և այդ կենդանի արարածը ենթարկվում է քեզ։ Ինձ համար այս ճամփորդությունը «ՄխիթարՍեբաստացի» կրթահամալիրում ունեցած ճամփորդություներից ամենահետաքրքիրը, հիասքանչը և անմոռանալին դարձավ:
Ձիերին ցտեսություն ասելուց հետո գնացինք Սաղմոսավանք։ Հիացանք Քասախի ձորի ու Սաղմոսավանքի իրար լրացնող գեղեցկությամբ:
Այս ճամփորդությունից հետո մեզնից մի քանիսը որոշեց ձիավարությամբ զբաղվել: