ԻՆՔՆԱԳՆԱՀԱՏԱԿԱՆԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԿԱՏԱՐՎԱԾ ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԸՍՏ ԴԵՄԲՈ ՌՈՒԲԻՆՇՏԵՅՆԻ, ՊԱՏԿԱՆԵԼԻՈՒԹՅԱՆ ՄՈԴԻՖԻԿԱՑԻԱ

Այս մեթոդը անմիջականորեն հիմնված է սյուբեկտի մի շարք անձնական որակների գնահատմանը։ Այդպիսիք են առողջությունը, ունակությունները, բնավորությունը և այլն։ Հետազոտվողներին առաջարկվում է ուղղահայաց գծերի վրա որոշակի նշաններով նշումներ կատարել իրենց հատկանիշների զարգացման մակարդակի վերաբերյալ (ինքնագնահատականի ցուցանիշը) և պահանջների մակարդակը, ինչպես նաև հենց այդ հատկանիշների զարգացումը, որը կբավարարի նրանց։ Ամեն  սյուբեկտին առաջարկվում է մեթոդական բլանկ, որը պարունակում է հրահանգներ և խնդիրներ։

Սյուբեկտին տրվում է բլանկ, որի վրա պատկերված են յոթ գծեր, դրանցից յուրաքանչյուրի երկարությունը100մմ է, յուրաքանչյուրի վրա նշված   է լինում վերին և ներքին կետերը և միջին սանդղակը։ Վերևի և ներքևի կետերը դրվում են բավականին նկատելի՝ փոքրիկ գծիկների տեսքով, իսկ մեջտեղի կետը՝ հազիվ նկատելի։

Այս մեթոդը կիրառելի է թե խմբակային, և թե անհատական ձևերով։ Խմբակային աշխատանքի ժամանակ պետք է ստուգել, թե յուրաքանչյուր անհատ ինչպես է լրացրել առաջին սանղակը։ Պետք է համոզվել, որ անհատը ճիշտ է օգտագործել նախատեսված նշանները։ Դրանից հետո անհատը շարունակում է աշխատանքը ինքնուրույն։ Սանդղակների լրացման և հրահանգների ընթերցման համար տրվում է 10-12 րոպե ժամանակ։

 

Պատասխանների բլանկ

Ազգանուն, անուն, հայրանուն----------------------------------------------- տարիք----------------ամսաթիվ-----------------

կանոնակարգ

 ցանկացած անհատ գնահատում է իր ունակությունները, հնարավորությունները, բնավորությունը և այլն։ Ամեն հատկանիշի զարգացման մակարդակը, մարդկային անհատականության կողմերը, կարելի է պայմանական ձևով պատկերել ուղղահայաց գծի վրա, որի ներքևի մասի կետը պայմանականորեն խորհրդանշում է ամենացածր զարգացման մակարդակը, իսկ վերևինը՝ ամենաբարձր։ Ձեզ կներկայացվեն յոթ այդպիսի գծեր։ Դրանք անվանված են որպես՝ առողջություն, մտավոր կարողություն, բնավորություն, հեղինակություն հասակակիցների շրջանում, Ձեռքով ինչ որ աշխատանքներ կատարելու կարողություն, արտաքին, ինքնավստահություն։

Ամեն գծի վրա նշում կատարեք այսպիսի գծիկով՝ ---։ Նշեք, թե ինչպես եք գնահատում ձեր անհատականության կողմերը և զարգացման մակարդակը ներկա պահին։ Դրանից հետո, խաչով նշեք, թե այդ հատկանիշի ինչպիսի մակարդակը ձեզ կգոհացնի, կլինեք ինքնաբավարարված և կհպարտանաք ինքներդ ձեզնով։

 

Արդյունքների մշակում և մեկնաբանում։

Մշակումը անցկացվում է վեց սանդղակներում՝ առողջության սանդղակը չի հաշվվում՝ դա ուսուցողական սանդղակ է։ Ամեն գծի երկարությունը 100մմ է։ Կախված այն բանից, թե անհատը ինչ բարձրության վրա է դրել նշանը, դրան համապատասխան տրվում են միավորներ՝ օրինակ՝ 54մմ=54միավոր։

Այդ վեց սանդղակներից յուրաքանչյուրում պետք է որոշել

-         Պահանջների մակարդակը՝ չափել սանդղակի<<0>> կետից մինչև  <<+>> կետը։

-         Ինքնագնահատականի չափը՝ չափել սանդղակի <<0>>կետից մինչև <<--- >>կետը։

-         Պահանջների և ինքնագնահատականի միջև եղած տարածությունը։ Չափել սանդղակի <<+>> կետի և << --- >> կետի միջև ընկած տարածությունը։ Եթե պահանջի նշումը ցածր է ինքնագնահատականի նշումից, ապա միավորը արտահայտել բացասական թվով։

Պետք է հաշվել պահանջների և ինքնագնահատականի միջին արժեքը յուրաքանչյուր սանդղակի համար առանձին։

 

Պահանջների մակարդակ։

 

.60-ից ցածր միավոր՝ սա վկայում է պահանջների ցածր մակարդակի մասին, դա խոսում է անհատականության անբարենպաստ զարգացման մասին։

.60-89միավորը համարվում է պահանջների մակարդակի նորմալ ցուցանիշ։ Անհատը ունի պահանջների զարգացման բավարար մակարդակ։

.75-89 միավորները համարվում է օպտիմալ ցուցանիշ։ Այս միավորները հաստատում են անհատի օպտիմալ պատկերացումները սեփական հնարավորությունների մասին, ինչը շատ կարևոր է անհատի զարգացման համար։

.90-100 միավորները խոսում են սեփական անձի վերաբերյալ ոչ ռեալ պատկերացումների մասին։ Այսպիսի անհատները հեռու են ինքնաքննադատումից։

 

Ինքնագնահատականի մակարդակ։

.45-ից ցածր միավորը ցույց է տալիս անհատի ցածր ինքնագնահատականը։ Այսպիսիները շատ քիչ են։ Այսչափ ցածր ինքնագնահատականի տակ կարող են թաքնված լինել հոգեբանական երկու տարբեր խնդիրներ՝ իրական անվստահություն սեփական անձի նկատմամբ և պաշտպանական՝ երբ պատճառը սեփական անկարողությունն է։ Սրանք այն դեպքերն են, երբ անհատը հուսահատվում է և ջանք չի անում ինչ որ բան փոխել՝ սեփական անկարողության պատճառով։

.45-74 միավոր՝ միջին և բարձր ինքնագնահատական։ Այս միավորները խոսում են ռեալիստական և ադեկվատ ինքնագնահատականի մասին։

.75-100  և ավելի բարձր միավորները վկայում են արհեստականորեն բարձացված ինքնագնահատականի մասին։

Այսպիսի ինքնագնահատականը կարող է խոչընդոտել անհատի հասունացմանը։ Անհատը չի կարող ճիշտ գնահատել սեփական արարքները և գործողությունները, չի կարող համեմատել իրեն մյուսների հետ։ Այսպիսի խառնվածքը կարող է անհատականության ձևավորման շեղումներ առաջացնել։ Նման անհատները փակ են որևէ փորձի համար, զգայուն չեն սեփական սխալների նկատմամբ, չեն կարող համակերպվել որևէ անհաջողության, նկատողության, կամ շրջապատի գնահատականի հետ։

Այս աղյուսակում բերված են քաղաքի դպրոցների 7-10 րդ դասարանների աշակերտների պահանջների և ինքնագնահատականի ցուցանիշները։

Պարամետր	Մակարդակ
	ցածր	միջին	բարձր	շատ բարձր
Պահանջների մակարդակ	60-ից ցածր	60-74	75-89	90-100
Ինքնագնահատականի մակարդակ	45-ից ցածր	45-59	60-74	75-100